Iemand die in België een beroepsbezigheid uitoefent, waarvoor hij niet door een arbeidsovereenkomst of een statuut verbonden is en die hem inkomsten kan opleveren, is zelfstandige. Om te starten als zelfstandige moet u achtereenvolgens volgende stappen ondernemen:
Openen zichtrekening
De eerste stap die u als zelfstandige ondernemer moet zetten, is het openen van een zichtrekening bij uw bank of een andere financiële instelling of spaarbank. Bij de opstart van een éénpersoonszaak opent u best een nieuwe rekening die verschilt van uw privé-rekening, zodat de handels- en privé-verrichtingen gescheiden blijven. Als het om een vennootschap gaat, moet de rekening op naam van de vennootschap staan. Op alle documenten en handelspapieren van je onderneming, de brieven, facturen en andere handelsdocumenten, moet u ook het nieuwe rekeningnummer, samen met de naam van de instelling waar de rekening wordt aangehouden, vermelden.
Inschrijving in de Kruispuntbank voor ondernemingen (KBO)
Vanaf 1 juli 2003 moet u als startende zelfstandige uw onderneming inschrijven in de Kruispuntbank van ondernemingen (KBO). Hiervoor kan u terecht bij een erkend ondernemingsloket. De kruispuntbank vervangt het vroegere handels- en ambachtsregister. Bij de inschrijving wordt u een uniek ondernemingsnummer toegekend, dat na verloop van tijd alle andere identificatienummers zal vervangen. De overheid gebruikt voortaan dit unieke ondernemingsnummer in alle communicatie met betrekking tot uw zaak.
Een BTW-nummer aanvragen
Iedereen die geregeld zelfstandig goederen en diensten levert, al is het slechts in bijberoep, is in principe btw-plichtig.
Een aantal activiteiten zijn niet aan deze regeling onderworpen. U kan hierover best inlichtingen inwinnen bij het plaatselijk btw-controlekantoor, waar u uw btw-nummer moet aanvragen. Zodra u bent ingeschreven in de Kruispuntbank voor ondernemingen en u hier dus uw ondernemingsnummer hebt gekregen, moet u zich ook inschrijven bij de btw. Het ondernemingsnummer doet dan dienst als btw-nummer.
Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds
Zelfstandigen oefenen een beroep uit zonder gebonden te zijn door een arbeidsovereenkomst of een statuut. Ze hebben een eigen sociaal statuut en zijn onderworpen aan een eigen regeling inzake sociale zekerheid. Binnen de 90 dagen na de start van de activiteiten, moet elke zelfstandige, vennootschap, bestuurder, zaakvoerder, werkende vennoot, helper,... zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze of bij de Nationale Hulpkas. Deze verplichting geldt zowel voor zelfstandigen in hoofdberoep als voor zelfstandigen in bijberoep.
Om te kunnen genieten van de sociale rechten:
- gezinsbijslagen: kraamgeld, adoptiepremie, kinderbijslag, wezenbijslag,...
- ziekte- en invaliditeitsverzekering
- pensioen
- faillissementsverzekering
moet u ieder kwartaal sociale bijdragen betalen aan het fonds waarbij u aangesloten bent.
Aansluiten bij een ziekenfonds.
Als zelfstandige bent u verplicht een ziekte- en invaliditeitsverzekering te nemen die tussenkomt bij geneeskundige verzorging en bij arbeidsongeschiktheid. Door deze aansluiting bij een ziekenfonds naar keuze of bij een gewestelijke dienst van de Hulpkas voor Ziekte-en Invaliditeitsverzekering bent u, als zellfstandig ondernemer, en uw gezin verzekerd voor 'grote risico’s' zoals
- Ziekenhuisopnamen en operatieve ingrepen
- Bepaalde ziekten, vb. geestesziekte, tuberculose, kinderverlamming.
- Revalidaties, bevallingen …
- Prestaties op het vlak van beroepsrevalidatie.
Voor 'kleine risico’s' bent u niet verplicht verzekerd, maar u kan een bijkomende verzekering afsluiten. Voorbeelden van 'kleine risico’s' zijn: bezoek aan de huisarts, de kosten van geneesmiddelen, enzovoort. Als u al bent aangesloten bij een ziekenfonds, dan meld u gewoon uw verandering van statuut.